Het aantal bedrijfsongevallen met gevaarlijke stoffen blijft hoog. Dit blijkt uit het Jaaroverzicht 2021 van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), onderdeel van het UMC Utrecht. Ook opvallend is de verdubbeling van het aantal vergiftigingen met nieuwe psychoactieve stoffen (zoals 3-methylmethcathinon (3-MMC) en designer benzodiazepinen) en de stijging van het aantal vergiftigingen bij jongeren door nicotinezakjes.

Tieners blijken vaker een overdosis geneesmiddelen in te nemen. Het NVIC is een onderzoek gestart naar de achtergronden.

Het internet staat vol met recepten hoe je pesto met daslook (Allium ursinum) kan maken. Daslook kun je zelf plukken in het bos. Een klassieke plantverwisseling is daslook met lelietje-van-dalen (meiklokje) en herfsttijloos (zie foto’s), beide giftige planten.

Het NVIC neemt deel aan het Crisis Expert Team milieu en drinkwater (CET-md), een landelijk netwerk van acht kennisinstituten dat 24/7 om advies gevraagd kan worden tijdens incidenten met gevaarlijke stoffen.

Gezondheidsproblemen na recreatief gebruik van lachgas werden de afgelopen 5 jaar steeds vaker bij het NVIC gemeld (zie figuur). Uit onderzoek door het NVIC blijkt dat het vaak ging om overmatig gebruik uit kleine tankjes van 2-10 kilogram. Uit zo’n tankje kunnen honderden ballonnen met lachgas worden gevuld. Dit maakt overmatig gebruik makkelijker, zeker vergeleken met slagroompatronen van 8-10 gram, waarmee slechts 1-2 ballonnen gevuld kunnen worden.

Hoest- en verkoudheidsmiddelen

Nu het aantal COVID-besmettingen hoog is en verschillende verkoudheidsvirussen de kop opsteken, neemt het aantal vragen aan het NVIC over hoest- en verkoudheidsmiddelen toe. De meeste vragen gaan over volwassenen die een te hoge dosis hebben gebruikt, of kleine kinderen die een middel te pakken hebben gekregen en in de mond hebben gestopt. Zo ontvangt het NVIC bijvoorbeeld vragen over neussprays tegen een verstopte neus.

Met winters weer worden de antivriesproducten weer tevoorschijn gehaald. Handige hulpmiddelen, maar autoruit- en slotontdooiers zijn gevaarlijker dan de meeste mensen zich realiseren. Met name gevaarlijk zijn antivriesproducten en koelvloeistoffen met hoge concentraties ethyleenglycol. Ethyleenglycol is een zeer giftige stof. Een flinke slok van een geconcentreerde oplossing kan al een ernstige vergiftiging veroorzaken.

Bij het NVIC zijn al meer dan 60 gevallen gemeld van patiënten met pijn of weefselschade in de ogen of de mond na onverdunde inname van deze druppels. Vooral ouderen, die vaak wat slechter zien, verwisselen de zuurbasedruppels makkelijk met oog- oor- of neusdruppels.

Het aantal acute arbeidsongevallen met gevaarlijke stoffen gerapporteerd aan het NVIC, is de afgelopen jaren meer dan verdubbeld (van 375 meldingen in 2015 naar 871 meldingen in 2019).

Koolmonoxide ontstaat door onvolledige verbranding van stoffen die koolstofverbindingen bevatten, zoals olie, (aard)gas en hout. In huis, caravan of boot kan koolmonoxide vrijkomen wanneer een gastoestel (CV-ketel, geiser, gaskachel), houtkachel of open haard slecht functioneert of bij onvoldoende werking/lekkage van het rookkanaal. Het risico op ophoping van koolmonoxide is groter in kleine ruimtes met beperkte ventilatie, bijvoorbeeld in het geval van dichte ventilatieroosters.