Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) is het enige vergiftigingen-informatiecentrum in Nederland. Het dient als landelijke vraagbaak voor artsen en andere professionele hulpverleners voor informatie over de effecten en behandeling van acute vergiftigingen. In het NVIC-Jaaroverzicht worden ieder jaar de vergiftigingen beschreven waarover het NVIC werd geraadpleegd en de trends die daarbij werden gesignaleerd. Deze gegevens betreffen heel Nederland, zonder onderscheid op provincie of regio. De jaaroverzichten zijn te downloaden via: https://nvic.umcutrecht.nl/nl/jaaroverzichten.

Soms ontvangt het NVIC verzoeken vanuit de GGD voor informatie over de vergiftigingen die zich binnen hun betreffende regio voordoen. Deze informatie kan nuttig zijn voor preventie van vergiftigingen en het vaststellen van beleid. Om aan deze vraag tegemoet te komen, zijn de blootstellingen waarover het NVIC in 2018 telefonisch geraadpleegd werd, opgesplitst naar veiligheidsregio (zie Tabel 1). Daarbij dient men in het achterhoofd te houden dat de plaats van waaruit het NVIC geraadpleegd wordt, niet per definitie de plaats van blootstelling is: de huisarts(enpost) of het ziekenhuis waar mensen zich met hun klachten melden, kan in een andere plaats liggen dan de woonplaats of de plek waar het incident zich voltrok.

De tabel toont per regio het aantal patiënten waarover het NVIC in 2018 geraadpleegd werd, alsmede de verschillende productgroepen waaraan de patiënten waren blootgesteld. Het aantal patiënten verschilt sterk per regio. Dit is een logisch gevolg van het feit dat de ene regio een groter inwoneraantal heeft dan de andere. De procentuele verdeling van de vergiftigingen over de verschillende productgroepen is in grote lijnen vergelijkbaar. Er zijn echter wel verschillen waarneembaar tussen de regio's. Zo is het aandeel van geneesmiddelen in Noord- en Oost Gelderland (60% van het totaal) anderhalf keer zo groot als in Zaanstreek-Waterland (40% van het totaal). Een ander voorbeeld vormen de voeding(supplementen)/genotsmiddelen, waarvan het aandeel in Twente (16%) twee keer zo groot is als in Limburg-Noord (8%).

Tabel 1. Verdeling van de telefonisch gemelde blootstellingen over de verschillende productgroepen in 2018 per regio

Figuur 1 toont het aandeel  van de verschillende productgroepen in de vergiftigingen gemeld vanuit de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht). In alle vier de steden veroorzaken geneesmiddelen de meeste intoxicaties. De huishoudmiddelen en de voeding(supplementen)/genotsmiddelen bezetten afwisselend de tweede en derde plek. Ook hierbij zijn er verschillen. Zo is het aandeel van huishoudmiddelen in Den Haag 18%, terwijl dit in Utrecht slechts 8% bedraagt.

Een duidelijke verklaring voor de genoemde verschillen is hier niet te geven. Mogelijk spelen variaties in de bevolkingssamenstelling, de beroepssectoren en de aanwezigheid van landbouw en industrie in de regio een rol.

Voor informatie over de toxische effecten en behandelmogelijkheden bij acute vergiftigingen is het NVIC 24 uur per dag, 7 dagen per week, bereikbaar via www.vergiftigingen.info en 088 755 8000.