“Stel u eens voor het is 911 (“nine-eleven”), een mooie herfstmiddag op 9 november, en u loopt verwachtingsvol het Academiegebouw naar binnen in de hoop daar een goed verhaal te horen. U geniet van de ambiance, van de mensen en u groet oude bekenden. Plots overvalt u dat “unheimische” gevoel dat er iets niet helemaal in orde is” …

Zo begon de oratie van Dylan de Lange ter gelegenheid van zijn benoeming tot hoogleraar Klinische Toxicologie op vrijdag 9 november. In zijn oratie illustreerde hij met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van artsen, van huisarts tot IC-arts, hoe zij te maken krijgen met diverse aspecten van de toxicologie. Dat vergiftigingen vaak magisch lijken, heeft te maken met het feit dat basaal toxicologisch onderzoek niet veel gedaan wordt, waardoor de werking van bepaalde stoffen een “raadsel” blijft.

Het NVIC probeert hier met verschillende onderzoekslijnen verandering in te brengen. Het onderzoek naar het stofje tacrolimus is een voorbeeld van een van deze onderzoekslijnen. Tacrolimus wordt gebruikt bij ernstig zieke patiënten om afstotingsverschijnselen na transplantatie tegen te gaan. Echter de stof heeft ook een aantal vervelende bijwerkingen, vooral als er teveel tacrolimus in het bloed zit.  Wanneer en hoe deze grens wordt bereikt, is belangrijk voor de praktijk van intensivisten. Ook wordt in samenwerking met ziekenhuisapothekers gewerkt aan een model dat kan voorspellen hoe een medicijnspiegel zich zal ontwikkelen bij een patiënt zodat real time monitoring een mogelijkheid wordt. Dit kan de kwaliteit van de zorg aanzienlijk verbeteren. Het NVIC vergroot tevens de kennis van vergiftigingen door naar meldingen over bijzondere vergiftigingen zogenaamd follow-up onderzoek te doen. Door van meerdere gevallen informatie te verzamelen kunnen in de toekomst betere voorspellingen over ernst en behandeling gedaan worden, waardoor de patiëntenzorg efficiënter wordt. Ook kunnen aan de hand van meldingen aan het NVIC, gevaarlijke consumentenproducten opgespoord worden, waartegen preventieve maatregelen genomen kunnen worden. Daarnaast zet het NVIC haar kennis in bij de bestrijding van incidenten met chemische stoffen, door informatie over de gevaren van de vrijgekomen stoffen en de medische behandeling van slachtoffers, snel beschikbaar te stellen aan hulpverleners van brandweer, politie en ziekenhuizen in de getroffen veiligheidsregio.

Zaken, als hierboven geschetst, zijn een onderdeel van de toxicologie en worden vaak onderbelicht wanneer men het over gif heeft. Men denkt dan vooral aan de “huis, tuin en keukenvergiftigingen”.  Ook de aandacht die het NVIC aan dergelijke vergiftigingen besteedt werd in de oratie genoemd.  De 24-uurs informatielijn en de website www.vergiftigingen.info helpen artsen en andere hulpverleners de magie van vergiftigingen te ontrafelen.

De titel van de oratie “Moord, magie en gif” werd op diverse manieren belicht. Benadrukt werd het belang van basaal toxicologisch onderzoek en samenwerking van verschillende disciplines op het gebied van scholing en onderzoek binnen een klein vakgebied.

Stel u voor …….

Wilt u de hele tekst van de oratie van Prof. De Lange lezen dan kunt u deze vinden op onze pagina Downloads.

Prof.dr. D.W. de Lange is sinds 2007, naast zijn werk als intensivist, werkzaam bij het NVIC en volgde in 2018 Prof.dr. J. Meulenbelt op als hoogleraar en hoofd van het NVIC. (foto: Ed van Rijswijk)