De verkrijgbaarheid van antidota en antisera is uitgebreid
De verkrijgbaarheid van antidota en antisera is uitgebreid
Net als de antisera en de stralingsantidota zijn de elf nieuwe antidota 24/7 te bestellen via het NVIC. De nieuwe antidota zijn werkzaam tegen vergiftigingen met toxische alcoholen/glycolen, amanieten (paddenstoelen), digoxine, methotrexaat, anticholinergica, metalen, organofosfaten en cyanide.
Als toediening van een antidotum is geïndiceerd, bestelt het NVIC dit in overleg met de behandelend arts. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) organiseert vervolgens een spoedtransport (eventueel met 'blauw licht') naar het ziekenhuis waar de patiënt is opgenomen. Niet gebruikte middelen kunnen onder voorwaarden (meegeleverd met het transport) worden geretourneerd. Transport- en geneesmiddelkosten worden doorberekend aan het ziekenhuis. Hoe het uitgifte proces precies in zijn werk gaat, kunt u ook op deze film zien.
Nieuw te bestellen antidota
Het NVIC kreeg de afgelopen jaren regelmatig signalen vanuit ziekenhuizen dat sommige antidota moeilijk of niet verkrijgbaar waren, soms omdat deze geneesmiddelen niet-geregistreerd zijn. Een arts kan niet-geregistreerde middelen alleen met toestemming en uitsluitend voor individuele patiënten bestellen. Bij acute vergiftigingen is dit een zeer onwenselijke situatie. Na intensief overleg tussen het NVIC, het RIVM en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is toestemming verleend om in 2018 een aantal verschillende antidota aan de calamiteitenvoorraad van het RIVM toe te voegen (Tabel 1). Sinds december 2018 zijn de onderstaande antidota beschikbaar voor uitgifte via het NVIC.
| Overzicht nieuwe antidota in calamiteitenvoorraad | ||
|---|---|---|
| Naam antidotum | Productnaam | Indicatie |
| Digoxine Fab-antilichamen | DigiFab® | Digoxine |
| Glucarpidase | Voraxaze® | Methotrexaat |
| Fysostigmine | Anticholium® | Anticholinerg syndroom |
| Silibinine | Legalon SIL® | Paddenstoelen: groene knolamaniet |
| Chelatoren voor zware metalen: | ||
| Ca-diNa EDTA | o.a. cadmium, kobalt, uranium en zink | |
| DMPS () | Dimaval® | o.a. kwik en arseen |
| DMSA () | Succicaptal® | o.a. lood |
| Overzicht antidota van belang bij chemische (CBRN) calamiteiten | ||
| Fomepizole | Toxische alcoholen, zoals methanol en ethyleenglycol (antivries) | |
| 4-DMAP | Cyanide | |
| Hydroxocobalamine | Cyanokit® | Cyanide |
| Obidoxim | Toxogonin® | Organofosfaten zoals bestrijdingsmiddelen en zenuwgassen |
Stralingsantidota
In 2013 zijn al de “stralingsantidota” Pruisisch blauw (synoniem: Berlijns Blauw) en DTPA opgenomen in de calamiteitenvoorraad om de gevolgen van inwendige besmetting met radioactief materiaal te voorkomen dan wel te beperken. Met deze voorraad kunnen 50 personen gedurende 10 dagen behandeld worden.
Antisera
Alweer 10 jaar zijn de antisera voor de behandeling van beten en steken door inheemse en exotische giftige dieren ondergebracht in het Nationaal Serum Depot, een onderdeel van de calamiteitenvoorraad van het RIVM. Antiserum voor de behandeling van de inheemse gifslang de Adder (Vipera berus) was altijd al beschikbaar, echter sinds 2008 is het ook mogelijk om dit antiserum uit te geven aan dierenartsen nadat een hond is gebeten door een Adder.
Aanvullende informatie op NVIC site: www.vergiftigingen.info
Via de link “lijst van behandelingen en protocollen” op het Home-scherm van de website zijn de volgende documenten met praktische informatie te vinden: “Protocol: aanvraag antidotum” en “Overzicht: antidotum”. Verder is er van elk antidotum een therapietekst met informatie over de indicatiestelling en de benodigde dosering beschikbaar. Deze teksten zijn zowel te benaderen via de genoemde link als via de zoekfunctie op het Home-scherm en via de monografieën over de toxinen waartegen het antidotum gebruikt kan worden.
Referentie:
MA Dijkman, I de Vries. Calamiteitenvoorraad antidota uitkomst bij acute vergiftiging. Pharmaceutisch Weekblad 36, 7 september 2018.