Cosmetica
Cosmetica
In 2023 werd het NVIC gebeld over 1.855 patiënten met een blootstelling aan een cosmeticaproduct, waaronder 1.203 kinderen van 0 tot en met 4 jaar (65%). De grootste productgroep binnen de cosmetica betrof de tandverzorgingsproducten (410 blootstellingen, waarvan 301 blootstellingen aan tandpasta), gevolgd door nagelverzorgingsproducten (252 blootstellingen, waarvan 140 blootstellingen aan nagellakremover).
Overzicht uitklapper, klik om te openen
Top 10 - telefoon
| 2023 | 2022 | 2021 | ||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Tandpasta | 301 | 267 | 285 |
| 2 | Eau de toilette/parfum | 144 | 107 | 133 |
| 3 | Nagellakremover | 140 | 150 | 165 |
| 4 | (Hand)zeep | 99 | 102 | 108 |
| 5 | Haarlotion | 98 | 95 | 142 |
| 6 | Shampoo | 96 | 121 | 135 |
| 7 | Bad- en doucheschuim/-gel | 94 | 72 | 98 |
| 8 | Nagellak | 73 | 80 | 87 |
| 9 | Massage-/huidolie | 56 | 68 | 74 |
| 10 | Contactlensvloeistof | 55 | 52 | 40 |
Top 10 - website
| 2023 | ||
|---|---|---|
| 1 | Tandpasta | 288 |
| 2 | Nagellakremover | 132 |
| 3 | Eau de toilette/parfum | 120 |
| 4 | Shampoo | 120 |
| 5 | (Hand)zeep | 104 |
| 6 | Haarlotion | 95 |
| 7 | Mondwater | 69 |
| 8 | Kunstgebitreinigingsmiddel | 60 |
| 9 | Contactlensvloeistof | 57 |
| 10 | Bad- en doucheschuim/-gel | 56 |
Tandpasta uitklapper, klik om te openen
- Binnen de groep cosmetica staat tandpasta al jaren op de eerste plaats wat betreft het aantal telefonische informatieverzoeken. In 2023 werden 301 blootstellingen aan tandpasta gemeld, waarvan 285 blootstellingen bij jonge kinderen tot en met 4 jaar. Deze informatieverzoeken betroffen vooral tandpasta met fluoride, waarvan meer dan gebruikelijk was ingenomen.
- Via de website www.vergiftigingen.info werden in totaal 288 risicoanalyses uitgevoerd voor blootstellingen van mensen aan tandpasta.
- In de categorie tandverzorgingsproducten ontvangt het NVIC ook regelmatig telefonische informatieverzoeken over kunstgebitreiniger (54 blootstellingen) en mondwater/mondspoelmiddel (46 blootstellingen). In 2023 werden via www.vergiftigingen.info respectievelijk 69 en 60 risicoanalyses uitgevoerd voor blootstellingen van mensen aan mondwater en kunstgebitreiniger.
Veel tandpasta's bevatten fluoride om gaatjes te voorkomen. Bij eenmalige inname van (veel) meer dan de aanbevolen hoeveelheid tandpasta kunnen symptomen van fluoride toxiciteit ontstaan, zoals irritatie van de slijmvliezen in mond en keel, speekselvloed en maag-darmklachten.
In 2023 werd bij 92% van de jonge kinderen die te veel tandpasta hadden ingenomen, de inschatting gemaakt dat het geen of slechts een lichte intoxicatie betrof. Dit komt doordat kleine kinderen meestal alleen een hapje en geen hele tube tandpasta innemen. Bij een lichte intoxicatie met fluoride bevattende tandpasta adviseert het NVIC om laagdrempelig een glas melk te drinken. Hierdoor wordt calciumfluoride gevormd en kan de fluoride niet in het lichaam worden opgenomen. Toxiciteit wordt hiermee voorkomen.
Nagellakremover uitklapper, klik om te openen
- Binnen de categorie nagelverzorgingsproducten werd het NVIC in 2023 vooral geraadpleegd over nagellakremover (140 blootstellingen) en nagellak (73 blootstellingen). Voor beide productgroepen zag het NVIC de afgelopen 3 jaar een afname in het aantal telefonische informatieverzoeken.
- Via de website www.vergiftigingen.info werden in totaal 132 risicoanalyses uitgevoerd voor blootstellingen van patiënten aan nagellakremover; toxicologische informatie over nagellak is vooralsnog niet beschikbaar via de website.
Nagellakremover bevat oplosmiddelen zoals aceton of ethylacetaat; beide kunnen worden omgezet in ethanol. Bij blootstelling aan nagellakremover was meestal sprake van ingestie (83%), vaak door een jong kind. Na ingestie van zowel aceton als ethylacetaat kunnen symptomen ontstaan die vergelijkbaar zijn met een ethanol-intoxicatie, zoals slaperigheid, hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid en braken. De typische geur van uitademingslucht kan een indicatie zijn van inname. In een kleiner aantal gevallen was sprake van huidblootstelling (7%) of oogblootstelling (15%). Bij blootstellingen van de huid of ogen aan aceton kan irritatie, roodheid en pijn ontstaan. Waarschijnlijk ontstaan deze symptomen door de sterk ontvettende werking van aceton. Deze effecten zijn na blootstelling aan ethylacetaat vaak milder, omdat ethylacetaat een weinig tot geen ontvettende werking heeft.
Parfum uitklapper, klik om te openen
- Het aantal telefonische informatieverzoeken over parfum en eau de toilette is het afgelopen jaar toegenomen (144 blootstellingen). Ook op de website www.vergiftigingen.info werden regelmatig risicoanalyses uitgevoerd voor mensen met blootstellingen aan parfum of eau de toilette (120 blootstellingen).
- Het NVIC werd met name gebeld over kleine kinderen (0-4 jaar) die per ongeluk een slokje hadden ingenomen (55% van het totaal aantal blootstellingen), of die accidenteel parfum in hun ogen hadden gespoten (18%).
- Incidenteel ontvangt het NVIC telefonische informatieverzoeken over kinderen en adolescenten (8-17 jaar) die doelbewust parfum of andere cosmeticaproducten hebben ingenomen [Thoonen et al,. 2024].
Parfum kan tot 70% ethanol bevatten. Door dit hoge percentage is het risico op een alcoholintoxicatie bij kleine kinderen groot; al bij een paar slokjes kunnen symptomen ontstaan. Naast de gebruikelijke symptomen van een alcoholintoxicatie kunnen kinderen ook snel een te lage bloedsuikerconcentratie (hypoglykemie) ontwikkelen. Het NVIC raadt daarom aan om, ook bij inname van kleine hoeveelheden parfum, kinderen (druiven)suiker of zoete limonade te geven.